Chắc hẳn các bạn mình đã từng đọc bộ truyện “Thần đồng đất Việt” hoặc chí ít cũng từng nghe thấy rồi đúng không? Nếu các bạn chưa từng nghe qua thì mình sẽ tóm tắt như sau: bộ truyện xoay quanh nhân vật trạng Tí – vốn là hoá thân của Văn Tinh Quân (Văn Khúc Tinh Quân – Văn Xương Đế Quân) xuống trần để giúp nước Nam bảo vệ bờ cõi. Trong thực tế, đó là hoá thân của những vị trạng nguyên lẫy lừng trong lịch sử dân tộc, để cho chúng ta – những kẻ hậu bối biết được lịch sử hào hùng của nòi giống. Quay lại với Trạng Tí – a.k.a Văn Khúc Tinh Quân, cậu bé vốn là hoá thân của thần, nên theo logic, bố của Tí chính là Tí (khụ… chứ không phải khóc lóc đi tìm bố nhé … khụ… và trong gần 80 tập truyện thì chưa bao giờ Tí khóc đòi bố cả…). Quay lại chủ đề chính, hãy đến với Văn Khúc Tinh Quân của chúng ta nào.
Thần vốn là một vị thần trong dân gian nhưng cũng được Đạo giáo rất tôn sùng, là người nắm giữ và chủ quan công danh, phúc lộc của sĩ nhân trong thiên hạ.
Ngoài thực, Văn Tinh Quân vốn bắt nguồn từ hai tiểu tinh có cùng hành trình với nhau thuộc chòm Nam Đẩu (sao hướng Nam) là Văn Xương và Văn Khúc. Đây là hai vì tinh tú nắm giữ vận mệnh của kẻ học trò, những người học chữ thánh Hiền.
Văn Tinh Quân trước khi lên trời làm một vì tinh tú đã trải qua vô số kiếp là người phàm. Một số dị bản, tích truyện về thần được ghi chép như sau.
Về nguồn gốc, Văn Xương Đế Quân sinh vào đầu đời Chu, đã hoá thân 73 kiếp trước khi lên thiên đình từng là sĩ đại phu. Lần cuối giáng sinh trong số 73 kiếp là đời Tây Tấn, giáng sinh ở đất Thục (?!) và được sắc phong từ Thượng Đế cho quản Văn Xương phủ, coi sóc lộc tịch của nhân gian.
Khi lên làm một vì tinh tú, thần cũng rất linh dị, hay hạ phàm trừ hoạ, đáp lại các đảo vũ cầu tự, miễn là thành tâm khắc sẽ ứng nghiệm, lại còn có thể trấn yêu, trừ dịch, thành ra được người dân tôn kính và trông cậy. Lại vốn là một đại sĩ phu ngày trước, coi sóc nhân lộc nên ngài cũng được đám Nho sĩ và đại phu tôn sùng lắm. Đôi khi ngại ngự nơi Văn Xương ở chòm Tử Vi, đôi khi giáng cơ viết kinh, hiển mộng, ứng hoá cho nhân sinh.
Chưa dừng lại ở đó, các tích truyện về Văn Xương Đế Quân sau này còn được bổ sung và lưu truyền hơn nữa. Đỉnh cao là việc thần trở thành vị thần coi sóc cho toàn giới kẻ sĩ, lại giám sát thi cử, quy chế, đỗ đạt, rồi đặt ra quan phục, bổng lộc trong chiều, mọi thứ ấy đều phải trình lên ngài duyệt. Kể cả bổ nhiễm hay bãi chức các tước như thừa tướng, ngự sử cũng đều do ngài chưởng quản.
Vậy, từ những câu chuyện nhỏ nhỏ trên ta có kết luận: Văn Tinh Quân là vị thần coi sóc phúc trạch cho giới “trí thức” xưa, lại là người giám sát việc bổ nhiệm các chức tước đức cao vọng trọng; theo hàng chuẩn thì đó mới là hoá thân của trạng Tí – bản real của hoạ sĩ ngày xưa vẽ chứ không phải bé nào chơi đá vô cực đâu.
Ngoài ra, còn có một số tích truyện gán ghép nhân vật Bao Thanh Thiên (hay Bao Chửng) là hóa thân của vị tinh quân này, nhưng cũng không có gì đặc sắc lắm nên không bàn tới.
Truyện thần thoại 
Bình luận về bài viết này